Globalne zapotrzebowanie na prąd stale rośnie. Wydobycie paliw kopalnych kosztuje coraz więcej, tradycyjna energetyka stwarza też mnóstwo problemów dla środowiska naturalnego. To wszystko sprawia, że rachunki za energię elektryczną biją kolejne rekordy. Porady na temat tego, jak oszczędzać prąd w domu, nie rozwiążą wszystkich kwestii. Doskonałym przykładem będzie opłata mocowa – ustalana w zależności od godzin zużywania energii w ciągu doby. Nie wystarczy zatem przestawić codzienne życie na tryb energooszczędny. Aby maksymalnie obniżyć rachunki za prąd, należałoby korzystać z niego poza okresami szczytowego zapotrzebowania. Albo zbudować własną elektrownię, co również jest wykonalne.
Jak oszczędzać prąd, by zyskać i w portfelu, i na środowisku – miniporadnik
Opłaty za energię elektryczną należą do podstawowych wydatków w każdym domu. Trudno wyobrazić sobie normalne funkcjonowanie bez światła, internetu, telewizji, smartfonów, ogrzewania, radia, kuchenek, pralek i zmywarek – te i wiele innych urządzeń/usług bez prądu nie działają. Jednym trzeba ładować akumulatory, inne muszą mieć zasilanie stałe. Jak oszczędzanie prądu zmienia codzienność w gospodarstwie domowym? Naprawdę nieznacznie.
Wystarczy wypracować i konsekwentnie wprowadzić w życie kilka prostych nawyków z zakresu:
- wykorzystywania naturalnego i sztucznego światła;
- odpowiedzialnego użytkowania sprzętów AGD i RTV;
- zużywania tylko tyle energii, ile naprawdę potrzeba;
- zaprzestania marnowania prądu w sposób, który nie przynosi żadnych realnych korzyści.
Podstawowe sposoby na oszczędzanie energii elektrycznej w domu
Na początek krótka lista, a w dalszej części bliżej omówimy wybrane przykłady. Nasze zestawienie to tak naprawdę przypomnienie podstaw, o których powinno się uczyć małe dzieci. Zarówno w szkole, jak i po lekcjach – rodzice i opiekunowie również mają ogromny wpływ na kształtowanie późniejszych postaw. Jak oszczędzać prąd i nadal cieszyć się wysokim poziomem komfortu przy odczuwalnie mniejszym zużyciu energii?
Oto 5 najważniejszych, ogólnych reguł:
- Kupuj wyposażenie o wysokiej sprawności i niższym zapotrzebowaniu na prąd.
- Ogranicz liczbę żarówek w domowym oświetleniu do naprawdę niezbędnego minimum.
- Wyłączaj światło i urządzenia elektryczne, kiedy z nich nie korzystasz.
- Wyjmuj wtyczki z kontaktu i wyłączaj listwy, zamiast przełączać sprzęt w tryb czuwania.
- Nie pozwól, by zużywana energia poszła na marne.
Jak oszczędzać prąd? Używaj energooszczędnych urządzeń – pralek, zmywarek, lodówek…
… i nie tylko ich. Każdy sprzęt elektroniczny opisuje szereg parametrów, w tym klasa energetyczna. Telewizory, lodówki i inne kategorie urządzeń mają osobne systemy klasyfikacyjne. Na przykład prognozowane zużycie energii przez pralkę klasy A+++ wynosi 46 kWh rocznie, a w przypadku lodówki z tym samym oznaczeniem będzie to już 22 kWh/rok. W przypadku niektórych sprzętów modele klasy energetycznej A+++ istnieją na razie tylko w teorii. Poza tym na faktyczne zużycie prądu ma wpływ wiele innych czynników, takich jak:
- temperatura i inne parametry pomieszczenia, w którym są użytkowane;
- poprawność montażu i podłączenia do instalacji;
- jakość i ewentualne wady jednostkowe poszczególnych komponentów;
- charakterystyka poszczególnych trybów działania.
Przede wszystkim pralki i zmywarki posiadają specjalne programy, które pozwalają zaoszczędzić energię. Wprawdzie pranie i zmywanie trwają wtedy dłużej, za to przynoszą finansowe oszczędności. Istnieje multum sposobów na oszczędzanie prądu podczas użytkowania urządzeń gospodarstwa domowego. Poniżej kilka przykładów:
- ustaw niższą jasność ekranu telewizora, monitora, smartfona (zmniejszenie poboru prądu, wydłużenie czasu pracy baterii);
- nie otwieraj piekarnika podczas pieczenia bez realnej potrzeby, a jeśli taka zaistnieje – tylko na krótko;
- włączaj pralkę, zmywarkę tylko przy pełnym wsadzie;
- jeżeli do przyrządzania potraw korzystasz z płyty indukcyjnej, dokładne przykrycie garnków, patelni (o ile przepis nie wymaga inaczej) pozwoli zaoszczędzić energię elektryczną;
- po wyłączeniu urządzenia przyciskiem wyciągnij wtyczkę. Dodatkowy zegarek na dekoderze telewizyjnym albo kuchence mikrofalowej nie ma wielkiej wartości użytkowej, a taki tryb stand-by zwiększa poziom rocznego zużycia energii;
- wyłączaj router, kiedy nie korzystasz z internetu – np. na noc i przed wyjściem z domu (przy okazji sąsiedzi przestaną podpinać się pod twoje Wi-Fi);
- dbaj o czystość i sprawność układów chłodzenia, otworów wentylacyjnych etc.
Wymień żarówki na takie, które zmniejszą zużycie energii elektrycznej w domu
Większość ekspertów branży „dom i ogród” radzi, aby konsumenci koniecznie postawili na żarówki typu LED. Nowoczesne produkty nie potrzebują czasu na rozgrzanie, mają nawet 5 razy większą efektywność świetlną i pozwalają zmniejszyć ilość energii na oświetlenie nawet o 80%. Jak oszczędzanie prądu wpływa na stan domowego budżetu? Przy stawkach z przełomu 2021 i 2022 roku, średnio jedna żarówka LED-owa ma zmniejszyć rachunki o 50 zł.
Energooszczędne technologie stają się coraz bardziej pożądane, gdyż ceny prądu rosną w nieprawdopodobnym tempie.
Porady dotyczące oświetlenia nie kończą się na wymianie żarówek. Jak oszczędzać prąd przez umiejętne korzystanie ze światła? Poniżej krótka lista najważniejszych wskazówek:
- korzystaj z pomieszczeń w taki sposób, by zmaksymalizować czas nasłonecznienia i korzystania ze światła dziennego;
- podczas pracy lub czytania przy biurku wystarczy ci jedna zapalona żarówka (zamiast oświetlenia sufitowego korzystaj z lampki);
- wyłączaj światło przy każdym wyjściu z pomieszczenia, nawet na krótką chwilę;
- na zewnątrz zamontuj oświetlenie sterowane przez odpowiednio umiejscowione czujniki ruchu;
- wykręć część żarówek z lamp, by wewnątrz było „tylko” wystarczająco jasno, a nie jak w dzień.
Jak oszczędzać prąd dzięki codziennym nawykom – pamiętaj o wyłączaniu światła, sprawdzaj ładowarki
Pozostawianie telefonu, elektrycznej szczoteczki czy golarki do ładowania na kilka godzin to wciąż powszechna praktyka. Niestety dla użytkowników – zgubna w dwójnasób. Po tym, kiedy akumulatory zostaną napełnione do 100%, w większości przypadków nadal pobierają prąd. To może doprowadzić do przeładowania ogniw, a w konsekwencji skrócenia ich żywotności. Jak oszczędzać prąd, kiedy podstawowe urządzenia trzeba podłączać do kontaktu codziennie lub nawet co kilka godzin?
Są wprawdzie na rynku urządzenia z funkcją automatycznego przerwania ładowania przy określonym stanie baterii, ale wciąż należą do rzadkości. Najlepiej uzupełniać stan akumulatorków w momencie, kiedy nie planujesz wychodzić z domu i możesz stale kontrolować ich wskazania. W przypadku ogniw litowo-jonowych zaleca się utrzymywać baterie w przedziale od 20 do 80–90% naładowania. Takie uzupełnianie trwa ok. 45–60 minut, a w urządzeniach z funkcją błyskawicznego ładowania kilkukrotnie krócej.
Najlepszy sposób oszczędzania energii elektrycznej? Własny prąd z fotowoltaiki
O możliwości wykorzystania promieniowania słonecznego do wytwarzania energii elektrycznej pisano już w pierwszej połowie XIX wieku – na długo przed opatentowaniem żarówki przez Thomasa Edisona. Zjawisko fotowoltaiczne jako pierwszy zaobserwował Aleksander Edmund Becquerel. Jednak dopiero rozwój technologii na przełomie XX i XXI stulecia umożliwił upowszechnienie paneli PV. Dzięki energii słonecznej nie zużyjesz może mniej prądu, ale na pewno osiągniesz znaczące korzyści finansowe.
Oszczędność energii elektrycznej ma znaczenie także dla prosumentów. Kiedy instalacja fotowoltaiczna nie pokrywa ich zapotrzebowania na prąd, brakujące rezerwy muszą odbierać lub odkupywać od elektrowni. Docelowo każdy odbiorca (również ten bez modułów PV) ma płacić według stawek na giełdzie energii. Aby posiadacze fotowoltaiki mogli zaoszczędzić na prądzie jak najwięcej, powinni zwiększać poziom autokonsumpcji. W osiągnięciu samowystarczalności mogą pomóc między innymi:
- wymienne magazyny energii;
- zmiana ogrzewania na system napędzany pompami ciepła;
- zwiększanie zużycia prądu w czasie szczytowej produkcji prądu przez panele (np. programowanie pralki na konkretną godzinę).
Urządzenia do oszczędzania prądu to pozory! Jak naprawdę działają kondensatory energetyczne?
Niektórzy konsumenci tak bardzo chcą zaoszczędzić na energii elektrycznej, że uwierzą w każdy chwyt marketingowy. Producenci i sprzedawcy kondensatorów reklamują je hasłami w rodzaju:
- „każde podłączone urządzenie zacznie zużywać NN% mniej energii”;
- „przedłuża N-krotnie żywotność baterii”;
- „nasz sprzęt pozwoli ci oszczędzić NNNN zł i XXX kWh prądu rocznie”.
Kondensatory zmniejszają moc bierną indukcyjną, czyli (w uproszczeniu) ilość prądu w instalacji elektrycznej. Spada natężenie, a wraz z nim wskazania amperomierza, ale poziom poboru przez urządzenia pozostaje bez zmian. Domowe urządzenia, które zużywają wiele energii elektrycznej, nie staną się nagle energooszczędne dzięki „przejściówce” do kontaktu.
Teraz wiesz, jak oszczędzać prąd i sporo zaoszczędzić na rachunkach
Wszystkie wymienione powyżej metody z pewnością nie wyczerpują tematu do końca. Czasami sporo pomaga zmiana dostawcy energii. Z tego powodu warto systematycznie śledzić informacje o nowych taryfach. Jeśli nie masz czasu i ochoty na załatwianie tego rodzaju formalności, pozostają ci klasyczne patenty na oszczędność prądu. Pełną niezależność od zewnętrznych dostawców uzyskasz dopiero wtedy, gdy zaczniesz samodzielnie wytwarzać energię.
Teoretycznie dzięki OZE możesz zużywać tyle prądu, ile ci się tylko spodoba, a środowisku naturalnemu i tak nie wyrządzisz żadnej krzywdy.
Ostatnie lata przynoszą kolejne rekordy zapotrzebowania na energię w Polsce. Grudzień 2020, lipiec 2021 (najwyższe zużycie w sezonie letnim), wreszcie w marcu 2022 r. osiągnęło poziom 27 380 MW. Nie ma wątpliwości, że warto oszczędzać prąd. W przeciwnym wypadku do kolejnych podwyżek – nie jesteśmy krajem w pełni niezależnym energetycznie – dojdą planowe wyłączenia. A raczej nikt nie ma ochoty doświadczyć blackoutu. Masz inne sposoby na to, jak oszczędzać prąd? Opisz je w komentarzu – wszyscy na tym skorzystamy!
