Skoro nawet połowa Polaków nie ma żadnych oszczędności, to kogo dotyczy chorobliwe oszczędzanie pieniędzy? Osoby, których członkowie rodziny cierpią na to zaburzenie, na pewno potwierdzą, że nie jest to problem wyssany z palca. Taka skłonność do obsesyjnego odkładania niekorzystnie wpływa na życie całej rodziny!
Skąd bierze się chorobliwe oszczędzanie pieniędzy?
Skłonność do nadmiernego oszczędzania pieniędzy to rodzaj uzależnienia. I, podobnie jak inne zaburzenia tego rodzaju, może mieć różne podłoże. Co ciekawe, przyczyny patologicznego skąpstwa mogą być genetyczne. Naukowcy odkryli niedawno „gen chciwości”. Jeśli jego działanie jest zaburzone, osoba chora może starać się odkładać każdy grosz, a wszelkie wydatki uważać za rozrzutność. Jest to na tyle poważne, że rzutuje na całe jej życie.
Chorobliwe oszczędzanie pieniędzy może być spowodowane także czynnikami środowiskowymi. Takie zaburzenie często pojawia się u osób, które wychowały się w ubogich rodzinach i mają trudne doświadczenia z tym związane. W takich przypadkach mogą dążyć do jak najdokładniejszego kontrolowania budżetu domowego, odmawiać sobie drobnych przyjemności, a przede wszystkim – narzucać taki tryb życia bliskim.
Jakie objawy chorobliwego oszczędzania pieniędzy powinny cię zaniepokoić?
Według psychologów chorobliwym oszczędzaniem pieniędzy można nazwać każdy przypadek, który silnie wpływa na życie zarówno osoby chorej, jak i jej bliskich. Na jakie objawy szczególnie warto zwrócić uwagę? To przede wszystkim:
- poświęcanie dużej ilości czasu kwestii pieniędzy – liczenie ich, wpisywanie wydatków w tabele, rozmowy o wydatkach itp.;
- unikanie wydawania pieniędzy na przyjemności – wyjścia na miasto, kupowania ubrań, jedzenia w restauracjach, wizyt w kinie;
- poszukiwanie jak najtańszych towarów i usług – przeglądanie gazetek promocyjnych, ofert sklepów internetowych, najlepszych kont oszczędnościowych, kupowanie niskiej jakości produktów ze względu na promocje;
- kłopoty w życiu zawodowym i rodzinnym – osoba chora może ograniczać kontakty z bliskimi, spóźniać się do pracy lub zaniedbywać wykonywanie swoich obowiązków;
- skłonność do nadmiernego kontrolowania domowych wydatków – sprawdzanie portfela małżonka czy wyciągów z konta, kłótnie o pieniądze wydane na zakupy.
Co robić, gdy bliska osoba wpadła w uzależnienie od oszczędzania?
Pamiętaj, że problem nie musi dotyczyć wyłącznie ciebie. Chorobliwa oszczędność, granicząca ze skąpstwem, może pojawić się także u twoich bliskich. To złożony i delikatny problem. W takiej sytuacji lepiej nie wypominać takiej osobie zamiłowania do odkładania pieniędzy, nie zachęcać jej do kupowania, nie przekonywać uparcie do podejmowania leczenia. To może tylko pogorszyć sprawę.
Spróbuj natomiast ostrożnie z nią porozmawiać. Powiedz o tym, że widzisz, że znaczna część jej uwagi i aktywności jest poświęcona oszczędzaniu i że wpływa to na życie całej rodziny. Pokaż, że nie chcesz robić jej na złość, ale że martwisz się o nią i chcesz jej pomóc.
Czy chorobliwą oszczędność można leczyć?
Współczesna psychologia coraz lepiej radzi sobie z osobami cierpiącymi z powodu uzależnień. Tak jest również w przypadku chorobliwego oszczędzania. Pomoc psychologa pomoże ci podejść do tematu bardziej racjonalnie. Pamiętaj, że dużo zależy także od twojej pracy. Warto zacząć od regularnego przeznaczania części pieniędzy na zachcianki. Zwróć także uwagę na tzw. alternatywne koszty, czyli to, co tracisz przez nadmierne oszczędzanie.
„Oszczędny” nie musi oznaczać „skąpy”. Jeśli jednak oszczędność nie zapewnia bezpieczeństwa finansowego, ale jest źródłem kłopotów dla całej rodziny, najlepiej poszukać profesjonalnej pomocy.
